И пациентите, а не само лекарите и фармацевтите, ќе може да пријавуваат несакани дејства од лековите, како што се главоболка, поспаност, исип, чешање и други, предвидуваат измените и дополнувањата на Законот за лековите и медицинските помагала. Несаканите дејства на лековите се 5-та причина по честота за предизвикување смрт при хоспитализација. Лекарите велат дека често имало пријави за несакани дејства од лековите и предупредуваат граѓаните да бидат внимателни кога треба да земат лек.
На Институтот за фармакологија, каде што е и Центарот за несакани дејства, велат дека во последните две години е зголемен бројот на пријавите.
– Годинава имавме само 400 до 500 пријави за несакани дејства што е малку за 2 милиона граѓани, додека во светот се пријавуваат и до 4 -5 отсто. Иако кај нас биле пријавени само околу 1 отсто од сите несакани дејства што се случиле, тоа е за двојно зголемено, откако во овие две години го воведовме електронскиот систем на пријавување – вели д-р Димче Зафиров од Националниот центар за фармаковигиланца при Институтот.
Веб-страницата на која може да се пријават несаканите дејства е www.farmakovigilanca.mk, а тоа се однесува и за хербалните лекови и медицинските помагала.
И покрај обемните испитувања во развојот на новите лекови, многу несакани реакции не можат да бидат детектирани при пуштање на лекот во промет.
– Доволно е да се споменат неколку примери од големиот број сериозни несакани дејства детектирани многу години наназад по пуштање на лекот во промет и биле причина тој да се повлече. За „дексфенфлурамин“ (лек за третман на дебелина) беа потребни повеќе од 40 години и да го употребат над 50 милиони пациенти во светот за да се открие дека лекот предизвикува валвуларни срцеви оштетувања – нагласува Зафиров. 
Во Бирото за лекови појаснуваат дека пријавените несакани дејства добиени од јануари до јули, а ги имало 269, се совпаѓаат со несаканите дејства во упатствата.
– Најчести пријави од несакани дејства на лековите се вообичаени и очекувани, како на пример поспаност, главоболка, исип, чешање, оток, повраќање, болки во стомак, што во најголем дел се очекувани и се опишани во упатствата – велат во Бирото.
Матичните лекари велат дека кај нив пациентите често пријавуваат дека добиле некое несакано дејство.
– Некогаш реакцијата не значи дека лекот не е добар, имаме често пациенти што добиваат отоци, а тоа може да значи друг проблем – вели д-р Лили Чолакова-Дервишова, претседателка на Здружението на приватните лекари на РМ.
Оттаму апел до сите граѓани многу да внимаваат:
– Зошто и од обични лекови, како „андол“ или ацетилсалицилна киселина, кај пациентите кои имаат чир на желудник или на 12-прстното црево може да добијат крвавење од дигестивниот систем. Ако лек за симнување температура се земе во поголемо количество, може да направи некроза на самиот нефрон – оштетување на бубрегот – вели д-р Чолакова-Дервишова.
{loadposition content9}
